Warunkowe przedterminowe zwolnienie z odbycia reszty kary - Jak to działa?
Warunkowe przedterminowe zwolnienie z odbycia reszty kary stanowi istotny instrument prawa karnego, który umożliwia skazanym wcześniejsze opuszczenie zakładu karnego po spełnieniu określonych warunków. Jest to instytucja mająca na celu zachęcenie do zmiany zachowania oraz reintegracji skazanych, umożliwiając im ponowne zaangażowanie w życie społeczne.
Przesłanki formalne warunkowego zwolnienia:
-
Minimalny wymiar kary: Skazanego można warunkowo zwolnić po odbyciu co najmniej połowy kary. Istnieją jednak wyjątki od tej zasady:
◦ Jeżeli wymierzono karę pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 25 lat, warunkowe przedterminowe zwolnienie jest możliwe po odbyciu co najmniej 15 lat kary.
◦ Dla skazanych na karę dożywotniego pozbawienia wolności możliwe jest warunkowe zwolnienie po odbyciu 30 lat kary. -
Warunkowe zwolnienie w zależności od rodzaju kary: Rodzaj kary oraz szczególna sytuacja skazanego mogą wpłynąć na minimalny wymiar kary, który musi być odbyty przed ubieganiem się o warunkowe przedterminowe zwolnienie:
◦ Skazanego określonego w art. 64 § 1 (skazany działający w warunkach recydywy podstawowej) można warunkowo zwolnić po odbyciu dwóch trzecich kary.
◦ Skazanego określonego w art. 64 § 2 (skazany działający w warunkach recydywy wielokrotnej) lub art. 64a (skazany za ponowne popełnienie przestępstwa przeciwko wolności seksualnej) oraz skazanego, wobec którego wydano prawomocne postanowienie stwierdzające, że bezprawnie utrudniał wykonanie kary pozbawienia wolności, można warunkowo zwolnić po odbyciu trzech czwartych kary.
Warunkowe przedterminowe zwolnienie a zachowanie skazanego.
Warunkowe przedterminowe zwolnienie będzie zależało w szczególności od zachowania skazanego w trakcie odbywania kary. Opinie w tej sprawie wydaje dyrektor Zakładu Karnego/Aresztu Śledczego na podstawie różnych czynników, takich jak:
- Zachowanie skazanego w izolacji.
- Aktywność skazanego w czasie pobytu w zakładzie, czyli np. udział w pracach więziennych, edukacji, czy też działalnościach społecznych.
- Liczba i rodzaj kar dyscyplinarnych, jakie skazany otrzymał.
- Otrzymane nagrody lub wyróżnienia w ramach programów resocjalizacyjnych.
- Ukończone kursy lub szkolenia mające na celu poprawę umiejętności skazanego i przygotowanie go do powrotu do społeczeństwa.
W przypadku ubiegania się o warunkowe przedterminowe zwolnienie przez osobę, która jeszcze nie rozpoczęła odbywania kary pozbawienia wolności, szczególne znaczenie ma opinia środowiskowa sporządzona przez kuratora sądowego. Taka opinia powinna potwierdzać pozytywną ocenę w środowisku lokalnym i postrzeganie skazanego jako pełnowartościowego człowieka zaangażowanego w życie społeczne. Dodatkowo, przy ocenie wniosku bierze się pod uwagę:
- zaangażowanie skazanego w działalność charytatywną;
- poprawne układanie stosunków rodzinnych;
- podejmowanie pracy zarobkowej, świadczącej o odpowiedzialności i chęci reintegracji społecznej.
Jak to działa w praktyce?
Aby skorzystać z możliwości warunkowego przedterminowego zwolnienia, skazany musi wykazać się odpowiednią postawą podczas odbywania kary oraz spełnić określone kryteria. Organem odpowiedzialnym za decyzję o udzieleniu warunkowego przedterminowego zwolnienia jest sąd lub inny uprawniony organ. Decyzja ta podejmowana jest na podstawie przepisów prawa oraz uwzględniając indywidualną sytuację skazanego. Jednakże istnieją również sytuacje, w których warunkowe przedterminowe zwolnienie nie może być udzielone, na przykład w przypadku skazania za szczególnie ciężkie przestępstwa lub gdy skazany nie spełnia określonych warunków.
Warunkowe przedterminowe zwolnienie z odbywania kary pozbawienia wolności nie oznacza całkowitego końca odpowiedzialności karnej. To swego rodzaju okres przejściowy, w którym sprawdzana jest postawa skazanego na wolności. Kluczową rolę odgrywa tu okres próby, czyli czas, przez który zwolniony musi wykazywać, że zasługuje na daną mu szansę. Jak długo trwa ten okres? Zależy to od rodzaju kary oraz sytuacji skazanego.
- W razie warunkowego zwolnienia czas pozostały do odbycia kary stanowi okres próby, który jednak nie może być krótszy niż 2 lata ani dłuższy niż 5 lat.
- Jeżeli skazanym jest osoba określona w art. 64 § 2 (skazany działający w warunkach recydywy wielokrotnej) lub art. 64a (skazany za ponowne popełnienie przestępstwa przeciwko wolności seksualnej), okres próby nie może być krótszy niż 3 lata.
- W razie warunkowego zwolnienia z kary pozbawienia wolności w wymiarze 25 lat lub surowszym okres próby wynosi 10 lat.
- W razie warunkowego zwolnienia z kary dożywotniego pozbawienia wolności okres próby trwa dożywotnio.
Podsumowanie:
Warunkowe przedterminowe zwolnienie to nie tylko realna szansa na wcześniejsze opuszczenie zakładu karnego. To również korzyść prawna, która ma istotne znaczenie dla dalszego życia skazanego – chodzi o uznanie kary za odbytą wcześniej, niż miałoby to miejsce przy odbyciu jej w całości. Zgodnie z przepisami, jeśli w okresie próby – a także przez 6 miesięcy po jego zakończeniu – warunkowe zwolnienie nie zostanie odwołane, to karę uważa się za odbytą już w dniu warunkowego zwolnienia, a nie dopiero z końcem całego przewidzianego wymiaru kary. To ma ogromne znaczenie m.in. przy zatarciu skazania, czyli formalnym uznaniu, że skazanie nie istnieje – co z kolei wpływa np. na możliwość podjęcia pracy w niektórych zawodach czy uzyskania zaświadczenia o niekaralności.
Jeśli masz pytania dotyczące warunkowego przedterminowego zwolnienia z odbycia reszty kary lub potrzebujesz porady prawnej w tej sprawie, zachęcamy do skontaktowania się z naszą kancelarią adwokacką. Jesteśmy gotowi służyć pomocą
i udzielić niezbędnego wsparcia.
Poniżej znajduje się postanowienie Sądu dot. udzielenia warunkowego przedterminowego zwolnienia, w sprawie którą zajmowała się Kancelaria.